สงสัยกันไหม แสงหิ่งห้อย เกิดมาได้ยังๆไง ???
เราคุ้นเคยกับปรากฏการณ์เกี่ยวกับแสงสว่างที่เราได้จากหลอดไฟฟ้าหรือดวงอาทิตย์เป็นอย่างดี แต่เรามีข้อข้องใจเกี่ยวกับแมลงตัวเล็ก ๆ ที่เรียกว่า “หิ่งห้อย” ซึ่งสามารถให้แสงสว่างได้ดังที่เราพบเห็นในเวลากลางคืน แสงจากตัวหิ่งห้อยมีคุณสมบัติเช่นเดียวกับแสงที่ได้จากสิ่งอื่น กล่าวคือ เราสามารถวัดได้ แสงนั้นสามารถหักเหและสะท้อนได้ นอกจากนี้ แสงนั้นเกิดขึ้นโดยไม่มีความร้อนเกิดขึ้นด้วย เราเรียกแสงที่เกิดขึ้นโดยปราศจากความร้อนว่า แสงนวล (luminescence)
แสงในตัวหิ่งห้อยเกิดจากสาร ลูซิเฟอริน (luciferin) ซึ่งจะรวมกับออกซิเจนในขณะที่เกิดปฏิกิริยาแสงสว่าง แต่ปฏิกิริยานี้จะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อมีสาร ลูซิเฟอเรส (lucifease) อยู่ด้วย ลูซิเฟอเรสทำหน้าที่เป็นตัวช่วย (catalyst) ให้เกิดปฏิกิริยาเคมีขึ้นเท่านั้น
ปริมาณแสงสว่างที่เกิดจากหิ่งห้อยมีน้อยมาก คือ เพียงประมาณ 1 ใน 1000 ของแสงจากเทียนไขธรรมดา เราสามารถประดิษฐ์แสงแบบนี้ได้ในห้องทดลอง แต่สารทั้งสอง คือ ลูซิเฟอริน และ ลูซิเฟอเรส ต้องได้มาจากตัวหิ่งห้อยโดยตรง เพราะนักเคมียังไม่สามารถสังเคราะห์สารทั้งสองนี้ได้
“ข้อมูลจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม / สำนักพิมพ์สารคดี”
